SÖZLEŞMEDEN DOĞAN DAVA – YETKİLİ MAHKEME

Sözleşmeden doğan uyuşmazlıkta sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de dava açılabilecektir. İfa yeri Borçlar Kanunu hükümlerine göre belirlenecektir. (Y. HGK E:2013/13-65 K:2013/1480 T:23.10.2013)

Tüm davalar için uygulanan yetki kuralı, genel yetki kuralı olup; buna göre genel yetkili mahkeme davalının ikametgahı mahkemesidir. (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.6/1; mülga 1086 sayılı HUMK m.9/1) Bazı davalarda ise genel yetkili mahkeme yanında başka yer mahkemeleri de yetkili kılınmıştır ki, bu da özel yetki kuralıdır. Öte yandan davacının genel yetki ile özel yetki kuralı arasında seçimlik hakkı vardır.

6100 sayılı HMK’nun 10.maddesinde (mülga 1086 sayılı HUMK m.10) sözleşmeden doğan davalar için özel yetki kuralı öngörülmüş olup; sözleşmeden maksat ise, konusu mal varlığı hakkı olan Borçlar Hukuku’na ilişkin sözleşmelerdir.

Sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklarda, sözleşmenin yerine getirileceği yer mahkemesinde de dava açılabilir. Sözleşmenin yerine getirileceği yer ise, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 89.maddesine (mülga 818 Borçlar Kanunu’nun 73.m) göre tespit edilmelidir. TBK m.89 “- Borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir. Aksine bir anlaşma yoksa, aşağıdaki hükümler uygulanır; 1. Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde, 2. Parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde, 3. Bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde, ifa edilir.”

6100 sayılı HMK’nun 116. maddesi  uyarınca yetki itirazı ilk itirazlar arasındadır. İlk itirazlar ise, ön sorundur. Mahkeme, yetki ilk itirazını inceleyip karara bağlamadan esas hakkında incelemeye başlayamaz